Otuzun üzerinde kitabın yazarı ve editörü olan Turhan Yörükân, bu eserinde, benimsediği dinamik yaklaşıma bağlı kalarak, engelleme, çatışma, saldırganlık, saldırganlıkta yer değiştirme, öğrenilmiş çaresizlik ve nevrozluk denen süreçleri tarihî oluşumu içerisinde, bir irdelemeye tâbi tutmaktadır. İns..
“Nietzsche” ismine ve bu isme iliştirilen otoriteye ilişkin en tutkulu sorgulama örneklerinden bazıları, Nietzsche’nin ya da Nietzsche metninin tek bir hakikati olmadığı vurgusuyla Derrida’nın yazılarında bulunabilir. Derrida’nın kariyeri boyunca “Nietzsche” özel ismi önemli noktalarda ortaya çıkar ..
Hint şairi Rabindranath Tagore, kendi şiirlerinden İngilizceye yaptığı çeviriler sayesinde 1910’lu yılların başında bir anda müthiş bir popülarite yakaladı. Bu çizgideki ilk şiir derlemesi Gitanjali, 1912 yılında İngiliz edebiyat çevrelerine bomba gibi düştü, W. B. Yeats ve Ezra Pound’un övgülerine ..
1910’lu yıllar, Hint edebiyat ve düşüncesinin büyük dehası Rabindranath Tagore’un, şiirlerinden kendi yaptığı İngilizce çeviriler sayesinde Batı dünyasında tanındığı yıllar olmuştu. W. B. Yeats ve Ezra Pound gibi şiir devlerinin aracılığıyla, Tagore’un yapıtları önce İngiltere’de boy gösterdi, ardın..
“Kendinden daha bilgin olmak aynı zamanda kendinden daha cahil olmaktır ve öğrenmek anımsamak demekse, aynı zamanda unutmadan nasıl öğrenilebilir?”PlatonDescombes’un sözleriyle, Platon’u okumak, her felsefeci için, “bütün filozofların felsefesini, bizatihi felsefeyi” okumaktır. Diyaloglar’da takipçi..
Thomas More Ütopya’yı yazalı 500 yılı geçti. Mükemmel bir dünyayı tasvir eden ilk ütopyaydı onunki. More hayalî bir adada kendi içine kapalı, kusursuz bir ortaklaşa yaşam süren bir ulusu anlatıyordu. Ütopya sözcüğünü “olmayan yer” anlamına gelen Yunanca ou-topos sözcüğünden türetmişti. Ama ilginçtir..
Tarih yapmak demek zamanla ilişki kurmak demektir. Dört yüzyıldan bu yana Batılı tarihyazımı şimdiki zamanı geçmişten ayıran bir kopukluk şeklinde tanımlanır. Yaşanmış geleneğe uzaktan bakarak bir bilgi nesnesine dönüştürme çabasını yazının alınyazısından ayırmak olanaksızdır. Tarihi yazmak demek bi..
Marcel Proust’un yapıtlarında saklı anlatı desenleri, arzu, nesne, alışkanlık, unutkanlık, zaman, hatıra, izlenim, kusur gibi sözcüklerden oluşur. Metinlerin içerik ve biçiminden daha eski böyle desenleri birleştirdiğimizde bir yazarın mizacına ve onun yapıtına dair bazı ayırt edici kıvrımlara ulaşı..
Çalkantı ve Dalga’da birbirini takip eden düşüncelerde boyutları derin, devinimleri zinde ve atak, perspektifi geniş bir düşünce dünyası ortaya çıkıyor. Ebubekir Eroğlu, şiirdeki ustalığını bu kez düşünce yazılarında da yansıtıyor. Ele alınan konu her ne olursa olsun uzun bir süre tembelliğe itilmiş..
Neoliberalizm olarak adlandırılan süreçte kapitalizmin en temeldeki mantığının rekabet ve girişimcilik değerleri üzerine kurulu olduğu söylenebilir. Bu anlayışın öne çıkardığı girişimci özneden beklenen azami performans ile diğer insanlarla rekabet ederek başarılı ve mutlu olmaya çalışmasıdır. Neoli..
MS 117-138 yılları arasında hüküm süren Hadrianus, Roma İmparatorluğunun en fazla tahtta kalmış imparatorlarındandır. Yönetimi boyunca pek çok reform yapmıştır. Eyaletlerin vergi yükünü hafifleterek, bazı borçlarını silerek ve kentlere çeşitli yardımlarda bulunarak onların refaha ulaşmasını sağlamış..
Türkiye’de ilk ve kapsamlı Felsefeye Giriş kitaplarından birinin Hilmi Ziya Ülken’e ait olması, eserin bütünlüğü ve konuların ele alınış tarzı düşünüldüğünde tutarlı bir gerekçeye yaslanır. Öncelikle Ülken, felsefeyi sosyal bilimlerin bir alt dalı olarak görmemiş, felsefi bir bakış açısıyla bilimler..
Şafak sökmek üzereydi. Gökyüzünde dağ kadar bir alev topu göründü. Öyle bir alev topu ki; güneş kadar parlak. Yenisey, Abakan, Tunguzka ırmaklarının suları alev alev tutuştu, mavilikler kızıla boyandı. Alev topu yaklaştı, yaklaştı, yeryüzüne çakılmadan öyle bir patladı ki; ses bütün Sibirya’da duyul..
Aldar Köse çok ilginç bir tip. Nasrettin Hoca gibi, Tibetli Tompa Dayı, Avrupalı Till Eulenspiegel gibi 14. yüzyılda ortaya çıkmış. Şakaları, nükteleri, muziplikleri, dalga geçmeleri ve ince zekâsı ile insanları başka türlü düşünmeye zorlayarak şaşırtmıştır. Yanlış gelenek ve töreleri çiğnemiş, kült..
Demosthenes halkın karşısına çıktığında, onun ilk sözleri Atinalılar arasında gülüşmelere yol açmıştı, hiç kuşkusuz başarısız konuşma denemeleriydi bunlar ama sonrasında o azmini hiçbir zaman yitirmeyerek en etkileyici söylevleri verdiğinde dinleyenler derhal harekete geçecekti.Plutarkhos’un anlattı..
Dil felsefesi ve zihin felsefesi artık ayrışmaz bir bütün oluşturur. Dilsel anlatım “anlam içerir”. Peki, bu ne anlama gelir? François Recanati üç olası yanıtı birbirinden ayırt eder. Birinci yanıta göre anlam içermek, (dilsel bir anlatım için) zihinsel temsillerle ilişkilendirilmektir. İkici yanıta..
Fantastik serüvenler arasında Melville’in Moby Dick romanı anlatı ve çağrışım zenginlikleri ile okurunu uzun bir yolculuğa davet eder. Görünüşte, Kaptan Ahab, bir kazada kendisini sakatlayan balinanın peşine düşmüş ve engin sularda Moby Dick’i aramaya koyulmuştur. Kaptan er veya geç Moby Dick’i ele ..
Roma’nın belki de en tartışmalı imparatorlarından Nero’nun eğitmenliğini yapmış, Roma’nın o çetin ve katlanılması zor dönemlerinde Stoa felsefesine sığınıp ahlâk üzerine pek çok eser vermiş olan Lucius Annaeus Seneca bu eserinde ‘tutkuların en kötüsü’ olarak nitelediği öfkenin kaynağını, türlerini v..
Sanayileşme ve kentleşme sonucunda 19. yüzyılda ortaya çıkan sosyoloji, toplumu anlama ve açıklama konusunda bugün de önemli bir bilim dalı olma özelliğini sürdürmektedir. Öte yandan insanı ve kültürünü, farklı ırk ve çevre koşullarında inceleyen antropoloji; günümüzde sosyal bilimlerin önemli çalış..
Yaşlı Plinius’un (MS 23-79) bu eseri, antik dünyadaki sağlıkla ilgili bilgilere yer veren çalışmalardan biridir. O dönemde, tedaviler için geliştirilen farklı yöntemlerle, şifanın, doğanın nimetlerinde nasıl arandığına, bulunan devaları kaydedip sistemleştirme çabalarına tanıklık ederiz. Yaşlı Plini..
Samuel Beckett’ın yapıtlarında saklı anlatı desenleri, irade, eylem, olay, aralık, varlık, eşlik ve ölüm gibi sözcükler etrafında açığa çıkar. Metinlerin içerik ve biçiminden daha eski böyle desenleri birleştirdiğimizde bir yazarın mizacına ve onun yapıtına dair bazı ayırt edici kıvrımlara ulaşırız...
Leylâ Erbil’in yapıtlarında saklı anlatı desenleri, bilinç akışı, tekrar, çile, hınç, kendilik ve ucube gibi sözcükler etrafında açığa çıkar. Metinlerin içerik ve biçiminden daha eski böyle desenleri birleştirdiğimizde bir yazarın mizacına ve onun yapıtına dair bazı ayırt edici kıvrımlara ulaşırız. ..
Bilge Karasu’nun yapıtlarında saklı anlatı desenleri, yazı, ışık, dirim, zemin, hayvan ve ilişki gibi sözcükler etrafında açığa çıkar. Metinlerin içerik ve biçiminden daha eski böyle desenleri birleştirdiğimizde bir yazarın mizacına ve onun yapıtına dair bazı ayırt edici kıvrımlara ulaşırız. Yazarın..
Ortaçağ felsefesinin aydınlık yüzlerinden biri olan Abelardus, diyalektik ve mantıksal yaklaşımıyla modern etik ve ahlâk tartışmalarının önünü açmıştır. Abelardus ünlü akıl yürütmeleri ve hiç elden bırakmadığı sorgulayıcı yaklaşımıyla din ve ahlâk meselelerini son derece rasyonel bir zemine taşımışt..
Toplumbilimi ile ilgili güçlük özellikle konusunda yani toplum gerçekliği kavramında saklıdır. Toplum, bitkiler ya da dil alanı gibi konu olarak sınırlandırılabilen bir tür görünüşler topluluğu değildir. Toplum, daha çok, doğa veya tarih gibi bir varlık şeklidir. Nasıl ki her maddi cisim doğa yasala..
20. yüzyıl dünya tarihindeki belki de en sarsıcı, en karmaşık ve en kanlı yüzyıldır. Bir yanda hayatı kolaylaştıran bilimsel ve teknolojik gelişmelerle insanlık adına devasa bir atılım çağı, ama öte yanda bu teknolojinin ürünü gelişmiş silahlarla gerçekleşen görülmedik ölçüde yıkıcı, kıyıcı, yok edi..
Anarşi ve anarşizm sözcükleri ve ifade ettikleri anlamlar geçmişte olduğu gibi bugün de bir ürkütücülüğe ve bir o kadar da çekiciliğe sahiptir. Öyle ki tarihsel gelişim süreci içerisinde anarşizm, pek çok kimsenin sakıncalı bularak söz konusu dahi etmekten çekindiği buna karşın pek çok kimsenin de s..
Durkheim, bir sosyal bilimler klasiği olan İntihar’da, “bilinçli ölüm” dediği kendini öldürme eyleminin nedenlerini, türlerini ve gerçekleşme biçimlerini tartışıyor. İntihar deyince ilk akla gelen kasıtlı “kendini öldürme” vakaları dışında, Durkheim, kendini öldürme maksadıyla yapılmasa dahi, açık b..
Temel dinî tecrübenin ifadelerinden biri olan sosyolojik tezahür, sırf dinî zümreler olarak gözlemlenmektedir. Bu bakımdan, bilhassa kurucusu olan dinler sırf dinî zümreler olarak anlaşılabildiği gibi; bu inanç toplulukları içerisinde ortaya çıkan mezhep ve tarikatlar da, din sosyolojisi açısından, ..
Aile kavramı toplumların hızlı, derin ve sarsıcı değişiminden bağımsız düşünülemez. Üretim ve tüketim ilişkilerinin yoğunlaştığı her alanda aileler o korunaklı kabuklarında barınamazlar artık, onlar da bu travmatik sürecin bir parçasıdırlar. Toplumdaki ilişkilerin irrasyonel bir seviyeye taşınması, ..
Edebi eseri oluşturan ve açıklayan şey nedir? Yazarın kendisi mi? Dönemin etkileri ve diğer eserler mi? Ulusal edebiyat mı? Ya da okuyucunun beklentileri mi? İşte bu sorulara yanıt vermeye çalışan bu kitap, son yıllarda dikkate değer bir araştırma ve uzmanlık alanı haline gelen edebiyat sosyolojisin..
Historia est magister vitae (Tarih, yaşam dersi veren bir öğretmendir); bu yapıt da aynı görevi gerçekleştiren bir araçtır. Geçmişten ders alırız, geleceği planlayıp biçimlendiririz.Yeryüzünün en büyük ve en uzun yaşamış imparatorluğunu ne tür kişiliklerin nasıl yönettiğini; kişisel duygu ve düşünce..
“Binyıllar yıl geçti ama insan ölüme alışamadı bir türlü.” Son Nefes, Malraux’nun bu sözleriyle başlıyor. Régis Debray ve Claude Grange’ın kaleme aldığı Son Nefes çaresiz hastalıklar nedeniyle ölmekte olan insanların son anlarına odaklanıyor ve hayli çarpıcı, dramatik, yer yer trajik hikâyeler aktar..
Gabriel Tarde sosyoloji, psikoloji, ekonomi, kriminoloji ve hukuk alanlarında eserler vermiş ve yaşadığı dönemdeki hâkim anlayışlardan farklı bir yaklaşımla önemli katkılar yapmış bir düşünür. Ekonomik Psikoloji toplumu ve toplumsal evrimi (tarihi) zihinler-arası etkileşimlerin bir büyük serüveni ol..
Bilgeliğin en önemli merkezlerinden biri olan Antik Mısır dünyası tarihe, sanata, mimariye ve bilime merak duyan herkesin ilgisini çekmiştir. Esasen bütün Antik Mısır kültürü ve firavunî gelenek, çözümlenmeyi bekleyen birçok gizemin kaynağı olarak da görülmüştür. Dünyadaki sayılı Mısırbilim uzmanlar..
Özelde Batı sanatının kalbi ve mücevher şehri Floransa’yı merkeze alarak İtalya tarihini, genelde ise sadece Rönesans’ın değil, dünya tarihinin en önemli siyaset felsefesi düşünürlerinden Machiavelli’nin kendi dönemine kadar ülkenin siyasi atmosferini ilk elden aktarmasıyla her zaman başucu eserlerd..