Thomas Bernhard otobiyografik beslemesinin ilk kitabi Neden - Bir Degini'de orta ve lise ögrenim döneminde yasadiklarini son derece çarpici bir biçimde yansitiyor. Dogal güzellikleri fasist ve Katolik yapisiyla gölgelenen Salzburg'da yetisen bir gencin ruhen kötürümlesmesi yalnizca bombardimanlara v..
Hayat belki de gecikmis karsilasmalarin büyüsü üzerine kuruludur. Bazen hiç tanimadiginiz bir ses, bir kelime, beklentinin olmadigi, umutsuzluklarin derinlestigi yerlerde çikar karsiniza, degisik alanlara götürür sizi. Bazen yillarca saklandigi bir kitabin içinden her seyini kaybetmis bir kahraman o..
Geçen yüzyilin basinda Istanbul'da dogup büyüyen Fikret Adil, "bohem" kavraminin içini gerçek anlamda dolduran bir yasam sürmüstür. Üstelik bunlari yaziya dökmesiyle yalnizca bir "Fikret Adil Kitapligi" olusturmakla kalmaz gayri resmi bir Istanbul tarihini de kayit altina alir. Birçok sanatçi, edebi..
Topraklarındaki zenginlikler nedeniyle beş yüzyıldır kesintisiz bir şekilde yağmaya ve saldırıya maruz kalan Latin Amerika’nın hikâyesi; bütün insanlığın güç ve iktidar ilişkilerinin, emperyalist politikaların, savaşların altındaki nedenlerin, baskı karşısında mayalanan öfkenin, isyanın ve acının öz..
Dünya edebiyatinin basyapitlarindan biri oldugu tartismasiz kabul edilen Körlesme, Almanya'da edebiyatin, politikanin kirli gölgeleri altinda yitip gitmeye yüz tuttugu bir dönemde yazilmistir. Ancak, Elias Canetti kurguladigi zaman ve mekân, kullandigi dil ve üslup, karakterlerindeki soyutlamanin is..
Bu yil, Oktay Rifat, dogumunun 100. yildönümünde aniliyor. Enis Batur, yillar önce "Türkçe Siirin Dorugunda" konumladigi Oktay Rifat'in siirini bir defa daha okumaya giristi. Bu girisimden birkaç yeni yorum ipucunun dogduguna inaniyor.Oktay Rifat'a Dogru'nun "ek"leri çok önemli: Garip üçlüsünün yeni..
Bir sanat eserini sanat eseri kılan nedir? Ünlü düşünür ve sanat eleştirmeni Arthur C. Danto bunu "anlam" ve "cisimleşme" olmak üzere iki ana kriterin belirlediği, sanat seyircisinin de üçüncü kriter olarak yorum kattığı fikri doğrultusunda bu çok temel ve bir o kadar da karmaşık soruya yanıt arıyor..
O gün derse Robin Williams girmedi. Intihardan kurtarmaya çalistigi delikanlinin filmi biter bitmez asti kendini. Ne yasayan ne de ölü ozanlar kurtarabildi onu. Geriye sadece siralarin üstüne çikma cesareti gösteren bir avuç genç kaldi.Ama hayat böyle bir sey. Derse girmek, ders anlatmak, dersi dinl..
Edebiyat Üzerine Denemeler 'in bu ikinci cildinde, Enis Batur'un Son Modernler'de baslattigi sorusturmayi farkli alanlara yayarak derinlestirdigi, bir bölümü ilk kez burada kitaplasan yazilar yer aliyor. Çagimiz yazarlari arasindaki hisimlik iliskileri, gelistirdikleri sinir ihlalleri, açtiklari söy..
Renard'ın günlüğünden damıtılmış; yazma işi, yazma eylemi ve yazarlığın güçlükleri üstüne seçmeler. Bir yazarın yazıya, dolayısıyla kendine bakışına ilişkin, nokta atışlarıyla, deneyimlerle, öğütlerle, ıskalamalarla örülmüş incelikli bir toplam. Alaycı bir gülümseme, dimdik bir duruş... "Yazarın işi..
Isyanin sifrelerini ararken anayollardan sapip arka sokaklarda dolanmanin vakti geldi. Ülkemizde henüz pek fazla tartismaya konu olmayan Sitüasyonizm tüm dünyada giderek siddetlenen kent mücadelesinin, burjuva kültür ve düzeninde çatlaklar yaratma arayisinin önemli besin kaynaklarindan biri. Bu kita..
Kimligini yitirmis bir yazar. Yoksa bir ajan mi? Otoriter rejimlerin tüm zihinlere sizan, vicdanlari taslastiran yalnizlastiriciligi içinde hangisinin dogru oldugunu kim bilebilir ki? Herkesin birbirine bekçilik ettigi ama yine de herkesin baska bir ülkeye kaçma derdinde oldugu bir karanlik dünya. I..
Nagazaki'nin banliyösünde yalniz yasayan Shimura-san'in düzenli hayati bir gün tuhaf bir biçimde degisir; evinde nesneler, esrarengiz bir sekilde yer degistirip yiyecekler kayboluyordur. Bu bir hayaletin isi midir yoksa Shimura-san'in sanrisi mi? Gerçek, gizlenmis bir kamera sayesinde ortaya çikar.Y..
Hayatim kitaplarin arasinda, ortasinda geçti. Birkaçini yazdim, birçogunu yaptim, daha çogunu okudum, okumak için edindim, edinmek için elledim, sayfalarini karistirdim, evimin duvarlarini kaplamalarindan zamanla bir tür güvence duygusu yonttum. Neredeyse bütün düsüncelerimin, duyularimi harekete ge..
Édouard Levé, yirmi yil önce intihar etmis, belki hayali belki de gerçek çocukluk arkadasina uzun bir mektup niteligindeki Intihar'da, hayati reddeden kahramaninin gerçekçi bir portresini sunuyor. Yetenekleri, arzulari ve duyarliliklariyla yaziya tasidigi kahramaninin intihar etmeye karar verip bu e..
"Deneme bir de bilgi kumkumasidir. Denemeci istese de, istemese de, yazisindan birtakim bilgiler fiskirir. Yazar sadece gördüklerini, duyduklarini ve okuduklarini yazar. Bu da bilginin ta kendisidir. En büyük bilgi kitabi ise yasamdir. Yasam yazarin önünde hasirciarnavut karpuzu gibi koskoca ve dopd..
Cemal Süreya, henüz 1970'lerin sonunda, Ataç'tan hareketle, Enis Batur'u "tam edebiyat adami" olarak nitelerken bir zar atmisti. 40 yil içinde Batur yazi macerasinin sinirlarini genisletmeyi sürdürdü; bir yandan da, Türk ve Dünya edebiyatinin "son modern"leri üzerinde kapsamli, öznel bir sorusturma ..
Kimlikli Bedenler'de bir araya gelen yazilar, farkli dönemlerde üretilmis, farkli türde yapitlar üzerinden bedenin kimlik etrafindaki kültürel örüntülerine bakiyor. Sanatin ve tarihinin kimlik olgusunun kurgulanma sürecinde oynadigi ideolojik islevi sorgulayan yazilarin yani sira, günümüzde kimlik p..
Politik, oyunbaz, alet yapan, konusan, bilen insan tanimlamalarinin ortak endisesi, insani diger hayvanlardan ayiran özelligi bulmaktir. Peki insanin içindeki hayvan(lar) ve hayvanin içindeki insan(lar)dan bahsetmek bu kadar imkansiz midir? Uzun yillarini iktidar iliskileri ve kitlelerin davranis bi..
Orhan Türker önceki çalismalarinda bizi, bugün bu özelliklerini büyük oranda kaybetmis ancak 20. yüzyilin ortalarina kadar geleneksel sosyal ve etnik yapisini koruyan, çokuluslu Osmanli Istanbulu’nun Kurtulus, Samatya, Adalar, Galata gibi Rum agirlikli semtlerine götürmüs, yakin geçmiste yasanan kök..
Gilbert Dagron, yasayan en önemli Bizans uygarligi tarihçisi. 1974'te yayimladigi "Bir Baskentin Dogusu: Konstantinopolis"ten baslayarak, Dogu Roma'nin gizlerini sökme ugrasi verdi, halk hikâyeleri ve rivayet kültüründen ikona portre gelenegine, "büyük tablo"yu temel kaynaklardan hareketle dokudu.Ko..
Din ve felsefe ile güncel politik yaklasimlar arasinda ne tür baglantilar vardir ve bunlar ne sekilde gelistirilebilir? Slavoj ?i?ek ve radikal teolog Boris Gunjevi?, Aci Çeken Tanri: Kiyameti Tersyüz Etmek'te bu sorunun cevabini ararken üç temel dini inanç sistemini, özellikle toplumu dönüstürmek i..
Iç savasin ardindan bagimsizlasma bocalamalari yasayan, rahiplerin egemenligi altinda, yoksul, içine kapanik Irlanda kirsali ve onun içine dogan yalniz ve hüzünlü karakterlerin hikayelerinden olusan bir seçki Oedipus Kompleksim. Irlanda edebiyatinin rüstünü ispat etmesine çevirileriyle oldugu kadar ..
Ekonomik ve siyasi krizlerin gündelik yasamin her alaninda hissedildigi, belirsizlik ve gerilimlerle dolu bir zaman... Daglarin, ovalarin, karlarin arasinda tüm tekinsizligiyle insanin üzerine çöken bir mekan... Sinirlari, kaygilari, kabullenilmis yalnizligi ve kafasinda yanitlanmamis sorulariyla so..
Psikolojik rahatsızlıklar bizi ebedi bir mahkumiyete mi sürükler? Nevrotik bireyin, rahatsızlığının farkına varması ve iyileşmeye yönelik adımlar atması imkansız mıdır? Psikanaliz, nevrozlara genellikle bireyi özgür iradeden, eyleme yetisinden ve gelecek hayallerinden mahrum bırakan ve köklerini yal..
Devlet-birey iliskilerinin en gözle görünür alan oldugu kentte atilan bir adim, yikilan bir bina, mahalle, park, yapilan ya da yeniden yapilandirilan her mekân bizim onunla ve birbirimizle iliskimizi de belirlemez mi? Istanbul neden yillardan beri dünyanin en büyük santiyesi görünümünde, "en büyük" ..
Öteki Erkekler, ikili cinsiyet sisteminin kadinlik ve erkeklik hatlarini çizen, toplumsal cinsiyet duvarlarinda oyuklar açan yedi trans erkegin deneyimleri ile geçis su?recinde olanlarin yararlanabilecegi bir rehber ve konu u?zerine baslica kavramlarin açiklamalarindan olusmaktadir. Tu?rkiye'nin far..
Dil, tarih, politika ve edebiyat gibi konularda sundugu önemli yaklasimlariyla kültürel çalismalar alaninin önde gelen isimlerinden Raymond Williams, kültürel materyalizm kavramini gelistirdigi bu makalelerde, yoruma açik ve esnek bir metod benimseyerek, kültür ve toplum arasindaki iliskinin dogasi ..
Henri Lefebvre iktidar iliskilerinin, meta fetisizminin ve yabancilasmanin her gün yeniden üretildigi, buna ragmen degisimin ve devrimlerin gerçek temeli olmaya devam eden gündelik hayatin elestirisine odaklandigi üç ciltlik çalismasinin Giris niteligindeki ilk cildinin ardindan, Gündelik Hayat Sosy..
Kent ve kentlesme konusu bugün toplumsal, politik ve ekonomik yönleriyle giderek daha fazla tartisilan bir gündem haline geldi; Henri Lefebvre'in eserlerine daha fazla referans verilmesinin, öneminin artmasinin nedeni de bu. Kentsel Devrim, Lefebvre'in Mekan'i toplumsal analizin merkezine alan ilk e..
1960'li yillardan günümüze yogun bir dönüsüm geçiren alanlarindan biri de sanat tarihi. Sosyoloji, psikoloji, felsefe gibi farkli alanlardan daha çok beslenmeye basladikça biçim ve üslup temelli yaklasimlardan giderek uzaklasan sanat tarihi, disiplinlerarasi bir nitelik kazanarak yenilendi, yakin dö..
Bugün muhafazakârin, cumhuriyetçinin, milliyetçinin ve dahi sosyalistin "demokrat" oldugu bir dünyada yasiyoruz. Bu dünyada "eylemek" degil "seçim yapmak" kutsaniyor. Her tür elestiriden muaf olan demokrasi, kendini kusuruyla, yani hiçbir zaman tamamlanmamis olmasi ile geçerli kiliyor. Totaliter rej..
Galeano'dan her güne bir masal degil, her güne bir gerçek.Bir takvim formatinda yazilan Ve Günler Yürümeye Basladi, 1 Ocak'tan 31 Aralik'a her gün için yakin tarihte ya da eski çaglarda o gün yasanan özel bir hikâye anlatiyor. Eduardo Galeano, Aynalar'da oldugu gibi kadin, erkek, iktidar, yerliler, ..
Araştırmacı, denemeci, şair, sözcük üreticisi Türk edebiyatının en özgün kalemlerinden Salâh Birsel, hicivli anlatımı, güçlü betimlemeleri ve engin bilgisiyle edebiyatta şiir ve cinayet temalarını mercek altına alan denemelerinde, okuru dünya edebiyatının önde gelen isimleriyle buluşturup keyifli ve..
Ders vermekten sıkılmış bir edebiyat profesörü, yazar olmayı delicesine isteyen genç bir kız, yetenekli bir şair ve zeki bir kiralık katil olmayı aynı anda başaran genç bir adam ve konuşmayı pek sevmeyen Japon kız Onları Bartleby ve Şürekası isimli kitapçıda ne bir araya ne getirebilirdi? Elbette ed..
Her seyin kontrol altinda olmasinin degismez kural oldugu modern dünyada, kontrol mekanizmasi bozulursa birden, modern insandan geriye ne kalir? Dis dünyadan izole, sakinlerinin tüm ihtiyaçlarini disari çikmadan giderebilecekleri bir sisteme sahip, upuzun gökdelenlerden olusan dev bir site disarida..